Nieuwe zzp-wet: wat verandert er voor ondernemers en zelfstandigen?

Waarom deze wet nodig is
De afgelopen jaren was het onderscheid tussen werknemer en zelfstandige vaak vaag. De Belastingdienst controleerde nauwelijks, terwijl steeds meer bedrijven met freelancers werkten. Dat leidde tot oneerlijke concurrentie en onduidelijkheid, aldus de indieners van de nieuwe wet. De VBAR maakt hier een eind aan door vast te leggen wanneer sprake is van een echte opdracht en wanneer van een dienstverband.

De belangrijkste veranderingen
De wet kijkt voortaan niet alleen naar wat er in een contract staat, maar vooral naar hoe het werk in de praktijk wordt uitgevoerd.

Drie punten spelen de hoofdrol:

• Gezag
  bepaalt de opdrachtgever hoe, waar en wanneer iemand werkt? Dan is er meestal sprake van werknemerschap.
• Inbedding
  werkt iemand structureel binnen de organisatie, met dezelfde middelen en leiding? Dan is dat ook een teken van loondienst.
• Ondernemerschap
  een zelfstandige loopt eigen risico, heeft meerdere opdrachtgevers en bepaalt zelf zijn tarief.

Daarnaast komt er een zogenoemd rechtsvermoeden van werknemerschap bij lage tarieven. Ligt het uurtarief onder een nog vast te stellen grens (waarschijnlijk rond de € 32), dan mag iemand aannemen dat hij werknemer is, tenzij de opdrachtgever het tegendeel bewijst.

Strengere handhaving
Vanaf 2026 gaat de Belastingdienst actief controleren. Ondernemers die een schijnzelfstandige inhuren, riskeren naheffingen en boetes. Het argument dat “de zzp’er dat zelf wilde” is niet langer geldig. De verantwoordelijkheid ligt bij de opdrachtgever.

Wat dit betekent in de praktijk
Bedrijven die met freelancers werken, moeten hun samenwerking opnieuw bekijken. Belangrijk is dat zzp’ers echt zelfstandig kunnen werken en niet vastzitten in een hiërarchische structuur. In de praktijk helpt het om:

• contracten te herschrijven met nadruk op zelfstandigheid;
• eigen middelen en werktijden vast te leggen;
• realistische, marktconforme tarieven te hanteren.

Ook zelfstandigen zelf doen er goed aan hun ondernemerschap te versterken, bijvoorbeeld door meerdere opdrachtgevers te hebben en te investeren in hun bedrijf.

Voorbereiden op 2026
Wacht niet tot de wet al van kracht is. Ga nu al na of jouw werkwijze klopt met de nieuwe regels. Kijk kritisch naar samenwerkingen en bespreek met betrokken zzp’ers of er echt sprake is van zelfstandigheid. Kan deze bijvoorbeeld eigen opdrachten aannemen en bepaalt hij of zij de werkwijze, of geef jij instructies? Dergelijke vragen kun je stellen om te bepalen of het echt gaat om ZZP werk.

De nieuwe zzp-wet brengt duidelijkheid, maar vraagt ook aanpassing. Ondernemers die hun samenwerkingen nu al op orde hebben, voorkomen problemen later. Wie de regels negeert, loopt straks het risico op boetes en terugbetalingen. Zorg dat het jou niet overkomt.